خطبه امير المؤمنين عليه السّلام در بصره در تكذيب عمرو عاص

2. خطبه امير المؤمنين عليه السّلام در بصره در تكذيب عمرو عاص: لعن معاويه و عمرو عاص بر لسان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله، نزول آيه در مذمت عمرو عاص، تكذيب عمرو عاص در نسبت دروغين، دروغ بستن عمرو عاص به امير المؤمنين عليه السّلام.
3. چگونه معاويه اهل شام را براى خونخواهى عثمان جمع كرد:
اعطاى اموال براى انتشار روايات دروغ و باطل، برنامه بيست ساله معاويه بر ضد ولايت امير المؤمنين عليه السّلام.
1 خطبه عمرو عاص در شام بر عليه امير المؤمنين عليه السّلام‏
ابان از سليم روايت كرده كه گفت: به امير المؤمنين عليه السّلام خبر رسيد كه عمرو عاص در شام براى مردم خطبه خوانده و گفته است:
پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مرا بعنوان رئيس لشكرش فرستاد و ابو بكر و عمر هم در آن لشكر بودند، و من چنين گمان كردم كه مرا بخاطر احترامى كه نزد او دارم فرستاده است. وقتى بازگشتم گفتم: يا رسول اللَّه، كداميك از مردم نزد تو محبوبترند؟ گفت: عايشه! گفتم: از مردان؟
گفت: پدرش «1».
اى مردم، اين على است كه در باره ابو بكر و عمر و عثمان بدگوئى مى‏كند در حالى كه خودم از پيامبر شنيدم كه مى‏گفت: «خداوند حق را بر زبان و قلب عمر زده است»! و در باره عثمان گفت: «ملائكه از عثمان حيا مى‏كنند»! و از على شنيدم- و گر نه گوشهايم كر شوند- كه در زمان عمر چنين روايت مى‏كرد:
__________________________________________________
 (1) «ب» و «د»: سپس گفت: عمر!
                        أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم، ص: 404
پيامبر در حالى كه ابو بكر و عمر پيش مى‏آمدند نگاهى به آنان كرد و گفت: «يا على، اينان دو آقاى پيران اهل بهشت از اولين و آخرين هستند مگر پيامبران و مرسلين، و اين مطلب را به آن دو مگو كه هلاك مى‏شوند»!
2 خطبه امير المؤمنين عليه السّلام در بصره در تكذيب عمرو عاص‏
لعن معاويه و عمرو عاص بر لسان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله‏
امير المؤمنين عليه السّلام بپا خاست و فرمود: تعجب است از طاغيان اهل شام كه سخن عمرو عاص را مى‏پذيرند و او را تصديق مى‏كنند! كار او در حديث و دروغ گفتن و بى‏مبالاتى به آنجا رسيده است كه بر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله دروغ مى‏بندد، در حالى كه آن حضرت او را هفتاد لعن نموده و همچنين رفيقش (معاويه) را- كه عمرو عاص مردم را بسوى او دعوت مى‏كند- آن حضرت در مواردى لعنت نموده است «2».
و آن هنگامى بود كه عمرو عاص در قصيده‏اى كه هفتاد بيت بود سخنان نامربوطى در باره پيامبر صلى اللَّه عليه و آله گفته بود. آن حضرت فرمود: «خدايا، من شعر نمى‏گويم و آن را حلال نمى‏دانم «3». تو و ملائكه‏ات او را به عدد هر بيتى لعنت كن كه تا روز قيامت بر نسل او نازل شود».
نزول آيه در مذمت عمرو عاص‏
هنگامى كه ابراهيم پسر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله از دنيا رفت عمرو عاص بپا خاست و گفت: «محمّد ابتر گرديد و نسلى نخواهد داشت، و من از همه مردم بيشتر او را سرزنش مى‏كنم، و در باره او از همه بدگوترم»!
__________________________________________________
 (2) «د»: و هر كس بر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله دروغ ببندد خداوند او را هفتاد لعنت كرده است. در الغدير: ج 10 ص 139 روايت كرده كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ابو سفيان را ديد كه سوار بر الاغى مى‏آيد و معاويه افسار آن را گرفته و پسرش يزيد آن را راهنمايى مى‏كند. فرمود: خدا لعنت كند افسار گرفته و سوارشونده و راهنمايى‏كننده را!!
 (3) ظاهرا منظور در اينجا آن است كه حضرت شعر را براى خود جايز نمى‏دانسته‏اند.
                        أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم، ص: 405
خداوند اين آيه را در باره او نازل كرد: إِنَّ شانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ «4»، «سرزنش‏كننده تو نسلش بريده است»، به اين معنى كه از ايمان و از هر خيرى بريده است.
تكذيب عمرو عاص در نسبت دروغين‏
امير المؤمنين عليه السّلام در ادامه سخنانش فرمود: چه مصيبتى كه از كذّابين و منافقين اين امّت ديده‏ام. گويا قاريان قرآن ضعيف العقيده و بسيار كوشا را مى‏بينم كه حديث عمرو عاص را روايت مى‏كنند و او را در اين باره تصديق مى‏نمايند و بر ضد ما اهل بيت با دروغ او استدلال مى‏كنند. آيا ما مى‏گوييم كه بهترين اين امت ابو بكر و عمر هستند؟! و اگر بخواهم سومى را هم نام مى‏برم. بخدا قسم عمرو عاص از سخنش در باره عايشه و پدرش جز رضايت معاويه قصدى ندارد، و او را با سخط خداوند راضى كرده است.
دروغ بستن عمرو عاص به امير المؤمنين عليه السّلام‏
امّا حديثى كه عمرو عاص گمان دارد از من شنيده است، هرگز! قسم به خدايى كه دانه را شكافت و مردم را آفريد، او مى‏داند كه يقينا بر من دروغ مى‏بندد و خداوند چنين سخنى را پنهانى و آشكارا از من نشنيده است.
خدايا، عمرو عاص و معاويه را بخاطر بستن راه تو و نسبت دروغشان به كتاب تو و پيامبرت و كوچك شمردن پيامبر «5» و نسبت دروغشان به او و به من، لعنت فرما.
3 چگونه معاويه اهل شام را براى خونخواهى عثمان جمع كرد؟
اعطاى اموال براى انتشار روايات دروغ و باطل‏
سليم مى‏گويد: سپس معاويه قاريان اهل شام و قاضيان آن را فرا خواند و به آنان‏
__________________________________________________
 (4) سوره كوثر: آيه 3.
 (5) «ب» و «د»: كوچك شمردنشان مرا.
                        أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم، ص: 406
اموالى داد و ايشان را در نواحى و شهرهاى شام پراكنده ساخت. آنان هم مشغول به نقل روايات دروغين شدند و پايه‏هاى باطلى را براى مردم پايه‏گذارى كردند. آنان به مردم چنين خبر مى‏دادند كه على عليه السّلام عثمان را كشته و از ابو بكر و عمر بيزارى مى‏جويد، و معاويه خون عثمان را طلب مى‏كند و ابان پسر عثمان و فرزندان ديگر عثمان نيز همراه اويند. بدين وسيله اهل شام را به معاويه متمايل كردند و همه اهل شام متّفق الكلمه شدند.
برنامه بيست ساله معاويه بر ضد ولايت امير المؤمنين عليه السّلام‏
معاويه اين برنامه را بيست سال ادامه داد، و در تمام مناطق تحت حكومتش آن را اجرا مى‏كرد، تا آنكه اراذل شام و ياران باطل نزد او آمدند و بر سر غذا و آب او نشستند.
او به آنان اموال مى‏داد و براى ايشان زمينها را قسمت مى‏كرد و خوراكى و نوشيدنى به آنان مى‏خورانيد، تا آنجا كه خردسالان با اين برنامه بزرگ شدند و بزرگسالان پير شدند، و عربهاى بيابانى با اين عقايد به شهرها كوچ كردند. اهل شام لعن شيطان را ترك نمودند و بر على و قاتل عثمان لعن كردند «6»، و جاهلان امّت و تابعان امامان ضلالت و دعوت‏كنندگان به آتش بر اين برنامه مستقر شدند.
خداوند ما را كافى است و وكيل خوبى است. اگر خدا بخواهد همه آنان را بر هدايت جمع مى‏نمايد، ولى خداوند آنچه بخواهد انجام مى‏دهد.
روايت از كتاب سليم:
1. بحار: ج 32 ص 244.
2. بحار: ج 33 ص 261.
__________________________________________________
 (6) «ب» و «د»: نفرين كردند